Цаг агаар

Онцлох мэдээ: Нэгдүгээр сарын 13-ний өдрийн байдлаар манай орны ихэнх гол мөрөн, нуур битүү мөсөн бүрхүүлтэй, мөсний зузаан эрчимтэй нэмэгдэж байгаа хэдий ч нуурын толио болон гол мөрний нийт уртын дагууд мөсний зузаан харилцан адилгүй байгаа ба мөсний даац хүн, мал, машин тэрэг явахад аюулгүй хэмжээнд хүрч бэхжээгүй тул мөсөн дээгүүр явах болон авто тээвэр хийхгүй байхыг онцгойлон анхааруулж байна. Он гарсаар мөс цөмрөх 3 тохиолдол гарч нэг хүний амь нас эрсдсэн тул ард иргэд мөсөн дээр авто машинтай зорчихгүй байх, бага насны хүүхдийг гол мөрөн, нуурын мөсөн дээр тоглуулахгүй байх зэргээр байж болзошгүй эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэхийг онцгойлон анхааруулж байна. Гадаргын усны судалгааны хэлтэс 2020-01-13

Ажиглалтын мэдээ > Цаг агаарын мэдээ

Шинэчлэгдсэн: 2020-01-17 20:55:15

Хэвлэх

Сарын тойм

2019 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН УУР АМЬСГАЛЫН ТОЙМ

Өвлийн саруудад Монгол орны нутаг дэвсгэр дээгүүр их даралтын орон зонхилон ажиглагддагтай холбоотой цаг агаар гол төлөв тогтуун байдаг. Манай орны 12 дугаар сарын агаарын дундаж температур (1981-2010 оны дунджаар) Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг болон томоохон гол, нуурын сав газраар –24°С (-11.2°F)-аас хүйтэн, харин говь-цөлийн бүс нутгаар -15°С-аас -12°С (5°F-аас ), бусад нутгаар -14°С-аас -24°С (6.8°F-аас -11.2°F) хүйтэн байдаг байна.

Монгол орны хэмжээнд 12 дугаар сард хур тунадас бага унадаг бөгөөд ойролцоогоор жилийн нийлбэр хур тунадасны 1 хувьтай тэнцдэг. Сардаа томоохон гол, нуурын сав газар болон Ховдын зүүн өмнөд хэсгээр 4 мм-ээс их, бусад нутгаар 0.1-3.8 мм тунадас унадаг.

Зураг 1. 1981-2010 оны 12 дугаар сарын агаарын дундаж температур, нийлбэр хур тунадасны газарзүйн тархалт

2019 оны 12 дугаар сарын агаарын дундаж температур 1981-2010 оны олон жилийн дундаж (ОЖД) –аас ихэнхи нутгаар дулаан байлаа. Бүс нутгаар авч үзэхэд (Зураг 2) Баян-Өлгийн Ногооннуур, Сэлэнгийн Орхон, Булганы Тэшиг сум орчмоор агаарын дундаж температур ОЖД-аас -1°С-аас -3°C хүйтэн, Завхан, Ховд, Говь-алтай, Булган, Сэлэнгийн ихэнхи нутаг болон зүүн бүс нутгаар ОЖД-ийн орчим, бусад нутгаар 1-5°C-аар дулаан байлаа.

Хур тунадасны хувьд тус сард Монгол орны хэмжээнд дунджаар 2.9 мм тунадас орсон. Ихэнх нутгаар ОЖД-аас 20-80 хувиар их хур тунадас орсон. Харин Баян-Өлгий, Увс, Хөвсгөл, Дорнод, Баянхонгор, Өмнөговь аймгууд болон Төв, Сэлэнгэ аймгуудын зарим хэсгээр ОЖД-аас 20-40 хувиар бага тунадас оржээ.

Зураг 2. 2019 оны 12 дугаар сарын агаарын дундаж температур, нийлбэр хур тунадасны ОЖД-аас хазайх хазайлт

Монгол орноор дундажласан 12 дугаар сарын хоногийн дундаж температурын явцыг харахад (зураг 3) 1 дүгээр 10 хоногийн сүүлчээс 2 дугаар 10 хоногийн дунд үе хүртэл ОЖД-аас дулаан, 2 дугаар 10 хоногийн сүүлээс 3 дугаар 10 хоногийн эхэн хүртэл бага зэрэг хүйтэрчээ. Харин 3 дугаар 10 хоногийн сүүл хэсгээр хүйтний эрч улам чангарсан байна. Хур тунадасны хувьд 3-р 10 хоногт харьцангуй их тунадас оржээ.

Зураг 3. Хоногийн дундаж агаарын температур, нийлбэр хур тунадасны ОЖД-аас хазайх хазайлт

12 дугаар сарын сүүлчээр бүх нутгаар хүйтний эрч чангарсантай холбоотой -30°С-аас хүйтэн өдөр Завханы Отгон, Баянтэс 23-24 өдөр, Увс, Завхан, Хөвсгөл, Сэлэнгэ, Төв аймгуудын хэсгээр 10-19 өдөр, бусад нутгаар 1-10 өдөр ажиглагджээ (Зураг 4).

Зураг 4. -30°С-аас хүйтэн өдрийн тооны газарзүйн тархалт

Тус сард агаарын үнэмлэхүй температурын Баян-Өлгийн Дэлүүнд 18.4°С, үнэмлэхүй бага температур Завханы Баянтэсд -48.4°С хүрч хүйтэрсэн. Агаарын даралтын үнэмлэхүй их утга Сэлэнгийн Сүхбаатарт 964.9 гПА, үнэмлэхүй бага утга Баянхонгорын Баянбулагт 758.8 гПа хүрч тус тус ажиглагдсан. Салхины хурд хамгийн ихдээ Говь-Алтайн Бугат 29 м/с хүрчээ (Зураг 5).